Kochana poradnio, chciałbym zapytać, skąd pochodzi zwrot niech ci będzie.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Sprawdzając studenckie prace domowe, natknąłem się na sformułowanie typu „niech n [czyt. en] jest liczbą naturalną”. W pierwszej chwili chciałem skreślić to jako błąd językowy, bo przyjęło się w takich sytuacjach pisać „niech n będzie liczbą naturalną”. Z drugiej jednak strony mówimy „niech biegnie”, „niech idzie”, czyli słowo niech łączy się nie tylko z czasownikami w formie przyszłej, ale również w formie teraźniejszej. Czy można przez analogię powiedzieć niech jest?

Witam,
piszę do Państwa, ponieważ w prasie natknęłam się na nekrolog, którego autor użył sformułowania „Niech Ci ziemia lekką będzie”. Zastanawiam się, czy wykorzystanie tego zwrotu jest akceptowalne. Z góry dziękuję za pomoc.
Pozdrawiam serdecznie
AK

Witam!
Ostatnio – gdy użyłam zwrotu „To mi się podoba” – powiedziano mi: „Misie pojechały na Syberię”. Czy taka składnia jest błędna? Jak zatem należy mówić: „To podoba się mi”? Jakoś tak nienaturalnie brzmi. Prosze o pomoc.

Spotykana w ceremoniach pogrzebowych fraza: Niech mu ziemia lekką będzie prawdopodobnie została przejęta z innej kultury i wbrew naszej intencji jest niczym innym jak przekleństwem w obliczu śmierci. Życzenie lekkiej ziemi ma umożliwić padlinożercom łatwiejszy dostęp do zwłok a tym samym ich pożarcie – nasza nieświadomość (niewiedza) pozwoliła na przejęcie tego „sloganu” w zupełnie odwrotnym znaczeniu …

Szanowni Państwo!
Chciałbym spytać o wyrażenie świecić komuś występujące m.in. w Ogniem i mieczem („Niech im kat świeci”) i w piosence Elekcja Jacka Kaczmarskiego („Poświecimy im”). Od czego wyewoluowało do znanej obecnie, lapidarnej i nieco enigmatycznej formy? Jakie jest dokładne znaczenie czasownika świecić w tym kontekście? Czy różne od znaczeń wymienianych dziś w słownikach?
Dziękuję i kłaniam się

Witam serdecznie,

Większość prezenterów tv, zadając pytanie dziennikarzom podczas relacji live, zwraca się do nich w mianowniku: Marek, powiedz jakie zarzuty usłyszał sprawca. Czy poprawniej nie byłoby w wołaczu: Marku, powiedz...? Osobiście bardzo mnie to drażni i boli w uszy. A jeżeli nawet w języku mówionym dopuszczalne jest używanie formy mianownika, to czy jednak dziennikarze, jako ci „kształtujący społeczeństwo”, nie powinni używać oryginalnej formy?

Dziękuję

Czy jest poprawna i dopuszczalna forma zwracania się do drugiej osoby: Niech przyjdzie, Dziękuję, że jest albo Czy ona dzwoniła do mnie?
Dziwi mnie ten sposób zwracania się bezpośrednio do danej osoby. Kiedy jest skierowany do mnie bezpośrednio, jestem zniesmaczona.
Za wyjaśnienie z góry dziękuję.

Panie Profesorze,
jest Pan moją ostatnią deską ratunku, ponieważ w dostępnych mi źródłach nie znalazłam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie. Chodzi o to, że moja teściowa wymaga od swoich dzieci (i mnie) oraz od wnuczek zwracania się do siebie w formie 3. os. l.p.: „Niech mamusia (mama, babcia) powie (da, pokaże itp.)…” lub „Proszę powiedzieć (dać, pokazać itp.)…” zamiast „Mamusiu (mamo, babciu), powiedz (daj, pokaż itp.), proszę”. Teściowa pochodzi z Wilna, ukończyła filologię rosyjską i twierdzi, że takich form zwracania się do osób starszych od siebie nauczona została w rodzinnym domu, w związku z tym wymaga tego od nas. Ja, co prawda, nie jestem filologiem, ale ekonomistką, jednak zwracam uwagę na to, JAK mówię, i chcę, aby moje dziecko również wypowiadało się poprawnie. Formy podane wyżej drażnią mnie, wydają mi się nieco archaiczne i dlatego pytam: czy moja teściowa MA PRAWO (z punktu widzenia poprawności językowej) wymagać od nas używania wspomnianych form?
Z niecierpliwością będę oczekiwać odpowiedzi od Pana.
Załączam wyrazy szacunku,
Marta Piaskowska z Łodzi

Formy 3 os. trybu rozkazujacego w jęz. pol. tworzy się za pomocą partykuły życzeniowej niech(aj). Podobne konstrukcje spotyka się w języku scs. (da …) i rosyjskim (pust'…). Jaka jest geneza tych partykuł? Czy nie są to zniekształcone formy trybu rozkazujacego czasowników posiłkowych (do)puść albo daj, podobnie jak let him do w języku angielskim?